Белград ја обвинува Приштина дека речиси една деценија по потпишувањето на тој договор не ја формирала Заедницата на српските општини (ССО). Косовската влада избегнува да го основа тоа здружение бидејќи не сака да и даде извршни овластувања, а Белград инсистира дека ЗСО „не може да биде невладина организација“.
Српскиот претседател Александар Вучиќ во неделата ги нарече „бесмислени“ тврдењата дека Србите ги напуштиле косовските институции по налог на Белград, велејќи дека многумина не сакаат да видат со какви проблеми се соочуваат Србите и дека на исходот може да влијае првенствено САД.
„Сигурно зборуваме за големи политички, речиси тектонски промени“, истакна Вучиќ во неделата вечер гостувајќи на ТВ Пинк и оцени дека одлуката на Србите да ги напуштат косовските институции е „историска“.
Одлуката за повлекување на српските претставници од косовската влада, парламентот и локалната администрација на северот, како и од косовското правосудство и полиција беше донесена во саботата. Претседателот на Српската листа (СЛ), Горан Ракиќ, српската партија во Косово, претходно најави дека одлуката ќе остане во сила додека Приштина не ги повлече мерките за пререгистрација и не формира Заедница на српски општини.
Во неделата, илјадници косовски Срби на состанокот во северниот дел на Косовска Митровица ја обвинија Европската Унија дека не го следи Бриселскиот договор чиј гарант е и ги поддржаа своите сонародници да ги напуштат своите позиции во институциите, како знак на протест против одлуката на владата во Приштина да ги пререгистрира регистарските таблички издадени во Србија.Косово.
„На северот на Косово владее општа еуфорија и ентузијазам за отпор кон Приштина со напуштање на институциите. Луѓето велат дека се лојални на она што Србија го потпиша во Брисел, пред сѐ на Заедницата на српските општини“, рече Вучиќ.
„Кога ќе ве вратат во агол, тогаш немате избор“, истакна Вучиќ, тврдејќи дека „нема чекор Б“ и дека никому не му е грижа за конфликтот, особено не на Американците. „Напротив, зошто би им требал конфликт? Ним не им треба за ништо. И се однесуваа многу покоректно од некои Европејци, но не велам дека ќе бидат на наша страна – секогаш ќе бидат на страната на нивната мила, која ја негуваат 14 години“, рече Вучиќ, асоцирајќи на поддршката на Вашингтон што Косово ја има од прогласувањето независност во 2008 година.
Вучиќ тврди дека Соединетите Американски Држави (САД) можат да одиграат значајна улога во расплетот на ситуацијата.
Ако Американците, додаде тој, „се доволно паметни“, ќе им кажат на Заштитните сили на Косово (КФОР), Мисијата на ОН (УНМИК) и судската мисија на ЕУ (ЕУЛЕКС) „дека извршуваат безбедносни задачи на северот, а не на албанските институции“.
„Ако тоа не се случи – ќе доведе до катастрофа“, рече Вучиќ, нагласувајќи дека „народот повеќе нема да го толерира“ однесувањето на Приштина, која не ги почитува своите обврски од Брисел.
А од денешната средба во Косовска Митровица беше соопштено дека Европската Унија и Брисел како креатори и гаранти на имплементацијата на Бриселскиот договор од 2013 година имаат целосна одговорност за тоа што овој документ не е доследно и целосно применет, пред се во однос на обврските на Приштина во однос на формирањето на Заедницата на српските општини (ЗСО).
Во тој контекст, Вучиќ синоќа упати порака до косовскиот премиер Албин Курти, кој претходно го повтори повикот до српските власти да се вратат во институциите.
„Србите ќе се вратат, но – прво Заедницата на српските општини и да ја повлече одлуката за пререгистрација на регистарски таблички, да се држиме до писмата што се потпишани.
Кога ќе го дознаете тоа – тогаш ќе можеме да зборуваме за се друго“, рече српскиот претседател. Тој, сепак, оцени дека Западот „нема да дозволи ништо што не оди заедно со независноста на косовската држава“.
„Со години ги предупредувам европските претставници за оваа ситуација. Едноставно, мораше да дојде до овој момент“, рече Вучиќ. Српскиот министер за надворешни работи Ивица Дачиќ претходно изјави дека во примената на бриселскиот договор од 2013 година потпишан под покровителство на ЕУ, сега е време Унијата да се изјасни.
„Сега е време да се исчистат работите – дали постои Бриселскиот договор или не, ЕУ да даде изјава за тоа“, изјави Дачиќ за новинарите по средбата со шефот на дипломатијата на Малдивите, Абдул Шахид.
